زباله گردی،
تنها امیدی برای یافتن لقمه ای نان و منبعی برای کسب درآمد !

زباله گرد فردی است که برای امرار معاش خود وخانواده اش و تامین مایحتاج آنها اقدام به زباله گردی می کند. امروزه این شغل کاذب به یکی از معضلات اجتماعی تبدیل شده و متاسفانه هر روزە شاهد افرادی هستیم که برای یافتن لقمه ای نان تا کمر بە داخل سطل زباله خم شده و به عنوان منبع درآمدی درجستجوی آن است .
آمار دقیقی تا کنون از زباله گردها اعلام نشده است، البته زباله گردها را میتوان تقسیم بندی کرد. عده ای از آنان شامل زنان و مردان فقیر و تهیدست و عده ای کودکان خیابانی یا معتادانی هستند که در میان انبوه زباله ها به دنبال پس مانده های غذا هستند، تا حداقل با لقمه ای غذا سد جوع کنند، عده ای هم در جستجوی اشیا و ضایعاتی مانند شیشه، قوطی، بطریهای نوشابه، آهن، حلبی، مقوا، کارتون، پلاستیک، نان خشک و دیگر ضایعاتی که قابل فروش هستند. وسعت و فزونی و ازدیاد زباله گردها، به حدی است که برای جمع آوری زباله ها واحدهای تجارت و پیمانکاری ایجادشده اند و به این منظور مکان یا اطاق هایی در حاشیه شهرها اجاره نموده اند که فاقد هرگونه امکانات بهداشتی می باشند.
این واحدهای بازرگانی خود ساخته، که به صورت پنهان و آشکار، کودکان تهیدست ونیازمند را در ازای مبلغ ناچیزی اجیر کرده و اشیای جمع آوری شده آنها را با قیمت اندکی خریداری می کنند. از این طریق،سود بیشتر آن، درجیب این مراکز و رده های بالاتر و سود جویانی می رود که به اصطلاح، مافیای زباله نامیده میشوند. این پدیده ی منحوس. متاسفانه بر فرهنگ جامعه تاثیر مستقیمی دارد، تا جایی که امروزه ایجاد باندهای مافیایی فروش زباله، به امری عادی تبدیل شده است .
به وجود آمدن چنین پدیده ای در جامعه، نشانگر گوشه ای از فقر و بی عدالتی در جامعه و همچنین تلاش هزاران کودکی است که برای امرار معاش، بعنوان تنها امکان کاری موجود، نان خود را از میان زباله های متعفن می جویند. این کودکان، به علت انباشت زباله ها، در روزهای پنج شنبه و جمعه و نیز از تعطیلی و تفریح نیز محرومند و حتی درمیان این کودکان می توان زنان و دخترانی را با لباس مردانه و پسرانه مشاهده نمود، که برای در امان ماندن ازگزند آسیبهای جسمی و جنسی، از چنین پوششی استفاده می کنند. وضعیت زندگی این قشر زحمتکش و شرافتمند، نمونه ای است از هزاران خانوادە و کودکان تهیدستی که هزینه های زیستن را در میان سطل های متعفن و بیماری زای آشغال بدست می آورند و میزان غم و شادی آنان بستگی به میزان جمع آوری پس مانده های غذا واشیا و ضایعات قابل فروش دارد. متاسفانه این قشر فرودست جامعه از هیچگونه حمایتی، از جمله بیمه سلامت، بیمه بیکاری و… برخوردار نیستند.
متاسفانه این پدیده ی شوم در شهر ما نیز به وفور مشاهده می شود. ما به عنوان یک نهاد مدنی و مردمی، از نهادهای رسمی و دولتی و واحدهای مرتبط، ازجمله شهرداری ، بهزیستی و سایر نهادها ومسئولان مربوطه انتظار داریم که ضمن شناسایی وحمایت همه جانبه ازاین قشر آسیب پذیرجامعه برای جلوگیری ویا کاهش این پدیده شوم تدابیری با ارائه ای طرحی جامع باهمکاری وهمیاری نهادهای مدنی اندیشیده شود ازجمله
۱- تدوین طرح جامع ساماندهی پسمانده های شهری
۲-تدوین ضمانت نامه اجرایی جهت کنترل‌درراستای قانون مدیریت پسمانده ها .
۳ – برنامه ریزی ونظارت بردستگاههای آموزشی وفرهنگی واجرایی درراستای اقدام ونهادینه کردن فرهنگ مدیریت پسماندها
۴ – تفکیک زباله دان های بازیافت وغیرقابل بازیافت درکوچه ها ومشخص کردن آن بابرچسب روی آنها
۵ -تعیین زمان مراجعه ماشینهای شهرداری به کوچه ها دردامنه یک ساعته مثلا ۱۰ تا ۱۱ شب ونصب پلاکاردآن درکوچه واطلاع رسانی ازطریق رسانه های خبری وشبکه های مجازی .
۶- کمپین مدیریت پسماندباکمک سازمانهای مردم نهادورسانه های خبری جهت فرهنگ سازی ونهادینه کردن وراه اندازی آن درجهت آموزش
۷ – شناسایی خانواده های بی بضاعت ومعرفی آنها به انجمنهای خیریه وادارات بهزیستی وکار واموراجتماعی به منظور توانمند سازی آنها برای اشتغال اقتصادی

شهروندان وخانواده ها
۱- جهت حفظ محیط زیست ، رعایت بهداشت عمومی وزیبایی چهره شهر فقط درموعدمقرر زباله های خود رابصورت تفکیک شده درزباله ها قراردهند (تفکیک ازمبدا)
۲-شهروندان درصورت عدم‌رعایت همسایگان خود باشیوه‌ای مناسب تذکردهند
۳-شهروندان درصورت عدم رعایت شهرداری درموعد مقرر‌ابتدا باشهرداری وفرمانداری تماس بگیرند ودرصور تکرارآن رارسانه ای وسازمانهای مردم‌نهادهم پیگیری نمایند.
۴- خانواده ها آموزش فرهنگ درست مصرف رابیاموزند وبه فرزندان خودنیزمنتقل نمایندتاازمصرف گرایی ناموجه وناپسندیده پرهیزنمایند .
خانواده ها ازمواد یکبارمصرف وغیرقابل بازیافت کمتراستفاده نمایند .
علیهذا جهت رفع این پدیده ی درحال گسترش که عوامل‌آن به فقرفزاینده ،بیکاری ، اعتیاد وانواع آسیب های اجتماعی منجرمیگردد نیازبه راهکارواقدامات بنیادی واصلاح ساختارهای اقتصادی ، مدیریتی وسیاستگذاریهای هدفمند درسطح کلان کشور دارد .

سالار انوری-عضو هیات مدیره انجمن آشتی