ڕۆژی جیهانی زمانی دایک

هاونیشتمانیانی بەڕێز و خۆشەویست
ڕۆژی جیهانی زمانی دایک، لە ئێمەی کورد و گشت نەتەوەکانی ئێران و جیهان پیرۆز بێت.
بەخۆشحاڵییەوە ئەمساڵیش وەک هەموو ساڵانی پێشوو، گەیشتینەوە بۆنەیەکی پیرۆزی وەک ڕۆژی جیهانی زمانی دایکی کە ئەرکی ئەخلاقی و نیشتمانی هەر نەتەوەیەکە، بایەخی پێبدات و بەرز و پیرۆزی ڕابگرێت.
کەسێک کە زمانی دایکی بە باشی نەناسێت و بە باشی بەکاری نەهێنێت، بە دڵنیاییەوە ناشتوانێت خۆی بناسێت و دونیای خۆی بە باشی بدۆزێتەوە.

گومانێک لەوەدا نییە کە زۆر ڕێگر هەن بۆ فێر بوونی خوێندن و نووسین بە زمانی کوردی. لەگەڵ ئەوەی کە هەرگیز نابێ لە داوای مافی خۆمان بۆ بە فەرمی ناسینی فێرکاری و پەروەرە بە زمانی کوردی، دەستبەردار بین، بەڵام نابێ ئەرکی خۆشمان بۆ ئەو پرسە گرینگە فەرامۆش بکەین. ئەرکێک کە بۆخۆشمان بەچاکی جێبەجێمان نەکردووە و ناتوانین حاشا لەوە بکەین کە کەم تەرخەمی خۆمانیشی تێدایە. بۆیە پێویستەو دەبێ باسی زمانی دایکی خۆمان جیدی بگرین و وەک ئەرکێکی ئەخلاقی و نیشتمانی لێی بڕوانین.
ئێستا ئیتر کاتی ئەوە هاتووە کە شۆرشێکی فێرکاری بۆ فێربوونی نووسین و خوێندنەوە بە زمانی کوردی بەرپا کەین.
با دەسپێکی شۆرشەکەمان ئەوە بێت کە خۆمان و منداڵەکانمان ڕوو لە خول و وانەکانی فێربوونی زمانی کوردی بکەین. شۆڕشێک کە هەموو تێیدا بەشدار بین. هەموو بنەماڵەکان لە منداڵ و لاو و گەنج و گشت کۆمەڵگای کوردەواری. خەباتێکی فێرکاری بە بەشداریی نووسەران و شاعیران و هونەرمەندان و مامۆستایانی پەروەردە و مامۆستایانی ئایینی و کەڵک وەرگرتن لە گشت پێتانسیێل و تواناییەکانی ئەم خەباتە پیرۆزە.
ئێمەش وەک نەتەوەی کورد، تەنها بەو شێوە دەتوانین بیسەلمێنین کە زمانی دایکی خۆمان بەلاوە پیرۆزە. تەنها لەو ڕێگەوە دەتوانین هەم ئەم بۆنە پیرۆزە بەرز بنڕخێنین، هەم هەنگاوی کردەیی بۆ پەرەپێدانی فێربوونی نووسین بە زمانی کوردی هەڵێنین.
بەرز و پیروز بێت ۲ی ڕەشەمە، ڕۆژی جیهانی زمانی دایکی
۲ی ڕەشەمەی ۱۴۰۰ی هەتاوی
بنکەی گەشەی فەرهەنگی بانە(ئاشتی)

https://t.me/ashtybane

آموزش به زبان مادری یکی ازشاخصهای حقوق بنیادین همه ایرانیان است .

حق آموزش به زبان مادری نه‌ تنها یک حق طبیعی و اجتماعی است بلکه یک حق انسانی است که در اسناد حقوق بشری بر آن تاکید شده است .
زبان اولین وسیله ارتباط بشر بوده و یکی از مولفه های هویت و شناسنامه هر قوم و ملتی میباشد .
چرا برای آموختن خواندن ونوشتن به کودکان ، از زبانی که برایشان آسان تراست استفاده نکنیم ؟
ایجاد محدودیت ها و محروم نمودن کودکان از این روند طبیعی ، توانایی و رغبت کودکان را به تحصیل کاهش دادە و آنها را از برقراری ارتباط طبیعی بامحیط اطراف خود ناتوان می سازد.
زبان ازاین منظر هویت انسانها است. هویتی کە بازتاب دهنده و منعکس کننده اندیشه، فرهنگ و آداب و رسوم مردمانی است که بدان زبان سخن میگویند .
انسان باوجود و کاربرد زبان مادری میتواند معنی واقعی لذت و درد، دوستی ودشمنی و عشق و نفرت رادرک کند .
موثرترین راه برای آموزش مفاهیم و مهارتها به کودکان، استفادە از آموزش زبان مادری در نهادهای رسمی آموزشی میباشد.

زبان مادری انسانها را به ریشه های خانوادگی وفرهنگی شان متصل میکند .
اهمیت و ضرورت فراگیری و یادگیری به زبان مادری به جایی رسیده که سازمان یونسکو یک روز رابنام روز جهانی زبان مادری نامگذاری کرده است. هدف یونسکو کمک به تنوع زبانی و فرهنگی و جلوگیری از نابودی زبانها است .
شایستە است کە در ایران نیز، با توجه به تنوعات قومی و زبانی (فارسی ، کردی، لری، ترکی ، عربی ، بلوچی، ترکمنی و ۰۰۰)حق آموزش به سایر زبانها در کنار زبان فارسی به رسمیت شناخته شده و همه از موهبات این حق طبیعی و قانونی بهرمند گردند.
متاسفانه در حالیکه  تنها زبان فارسی به رسمیت شناخته شده و ما شاهد نوعی تبعیض زبانی هستیم، آموزش بقیه زبانها را به حاشیه رانده اند.
آموزش و تدریس به زبان مادری یکی از ابزارهای برابری اجتماعی شمرده میشود.
همچنین یکی از مهمترین عوامل افت تحصیلی مناطق دو زبانه، همین عدم آموزش به زبان مادری آنها میباشد .
علیهذا، با این اوصاف انجمن توسعه فرهنگی آشتی بانه به منظور یکپارچگی وهمبستگی ملی و رعایت حقوق شهروندی، از مسئولین ودست اندرکاران نظام آموزشی مصرانه تقاضا می نماید:
آموزش به زبان مادری را که در قانون اساسی هم بعنوان زبان دوم به رسمیت شناخته شده است، در زمره پروژه های آموزش رسمی و سراسری قرار دهد. امیدواریم که نهادهای مردمی و جامعه مدنی نیز، از پیگیری مستمر این امر مهم برای نهادینه شدن و به رسمیت شناختن آموزش به زبان مادری درنهادهای رسمی آموزشی ازهیچگونه سعی و تلاشی دریغ نورزند تا این حق طبیعی وانسانی به فراموشی سپرده نشود و از خسارات عظیم و جبران ناپذیری که آموزش تک زبانی بر سیستم آموزشی ایران تحمیل نموده است، پیشگیری و کودکان غیر فارس نیز از موهبت آموزش به زبان مادری خود بهره مند گردند.
دوم اسفند، روز جهانی زبان مادری بر همە ملل جهان مبارک باد
سالار انوری(عضو انجمن آشتی)
https://t.me/ashtybane